CITES Brochure Papiamentu

** This brochure is also available in English, Dutch, and Spanish

** This brochure is funded by the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality (LNV)

Kombenio riba komersio internashonal di espesienan protehá di founa i flora indígena (CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora)-

CITES ta un kombenio entre gobièrnunan (aktualmente 183 pais) pa garantisá ku komersio internashonal di founa i flora indígena no ta menasá nan sobrebibensia. Aktualmente mas di 37 mil espesie di animal i mata ta ser protehá bou di CITES. E komersio ta diverso i ta varia di animal i mata bibu te ku un amplio variedat di produktonan derivá di naturalesa, inkluyendo produktonan di alimento, artíkulo di kueru eksótiko, eskulturanan di palu, prenda, instrumento i ornamento, te asta remedinan lokal.

KON E TA FUNSHONÁ?

Ku e meta pa regulá komersio internashonal, CITES ta usa tres tipo di espesie kual ta inkluí komo apèndiks di e tratado. E promé dos apèndiks nan ta esnan mas importante pa islanan di Karibe Hulandes (Bonaire, Saba, St. Eustatius):

Apèndiks I: ta inkluí espesienan protehá ku peliger pa ekstinshon, pa kua tin prohibishon di komersio. Esaki ta inkluí tur espesie di turtuga di laman i algun espesie di tribon i para, manera lora.

Apèndiks II: ta inkluí espesienan kua no nesesariamente ta protehá (ku peliger pa ekstinshon), sinembargo pa kua komersio mester ser regulá pa prevení uso inkompatibel ku su sobrebibensia.Ta permití komersio solamente ku lisensia bálido di CITES.

Apèndiks III: ta inkluí espesienan protehá den a lo ménos un pais kual a pidi asistensia na otro partidonan di CITES pa kontrolá komersio. Ta eksihí lisensia pa re eksportá for di e pais en kuestion òf un sertifikado di orígen di otro estadonan. Ta un violashon di lei pa biaha ku espesienan riba lista di CITES (inkluyendo parti i produktonan), esaki por resultá den un but òf kore riesgo di persekushon penal. Lo konfiská e mata, animal, produkto en kuestion.

Ademas di areglonan di CITES, reglanan i medidanan lokal mas rigoroso por ta na vigor.

Back to search results