Central repository for biodiversity related research and monitoring data from the Dutch Caribbean
LANDSBESLUIT, houdende algemene maatregelen, van 24 au-gustus 2000 ter uitvoering van artikel 10 van de Natuur-beschermingsverordening (AB 1995 no. 2) tot instelling van het natuurreservaat Parke Nacional Arikok.
LANDSBESLUIT, houdende algemene maatregelen, van 20 december 2018 houdende instelling van het Parke Marino Aruba (Landsbesluit Parke Marino
Aruba)
In overweging genomen hebbende:
dat het ter bescherming van de mariene flora en fauna in de kustwateren van Aruba wenselijk is om bepaalde gedeelten van die kustwateren aan te wijzen als natuurreservaat in de zin van artikel 10, eerste lid, van de Natuurbe-schermingsverordening (AB 1995 no. 2);
LANDSBESLUIT, houdende algemene maatregelen, van 10 februari 2017 tot wijziging van het Landsbesluit Parke Nacional Arikok (AB 2000 no. 59) (aanwijzing Spaans Lagoen-gebied als natuurreservaat).
In overweging genomen hebbende:
In overweging genomen hebbende:
Dat het wenselijk is een aantal domeingronden aan te wijzen als natuurreservaat in de zin van artikel 10 van de Natuurbeschermingsverordening (AB 1995 no. 2) met het oog op de bescherming van de aldaar aanwezige inheemse flora en fauna, en het behoud van de biologische diversiteit en het karakteristieke natuurschoon van die gebieden;
Gelet op: artikel 10 van de Natuurbeschermingsverordening (AB 1995 no.2); Heeft, de Raad van Advies gehoord, besloten.
Caribisch Nederland bestaat uit drie eilanden: Bonaire, Sint Eustatius en Saba, alle gelegen in de Caribische Zee. Sinds 2010 zijn alle eilanden onderdeel van Nederland en worden ze als openbare lichamen beschouwd. Qua bevolkingsomvang en oppervlakte is Bonaire het grootste eiland met 20 104 permanent ingezetenen, terwijl er op het moment van schrijven 3 138 mensen op Sint Eustatius en ongeveer 1 915 mensen op Saba wonen.
Het welzijn en de welvaart van de eilanden en hun bewoners zijn sterk afhankelijk van de kwaliteit van de natuurlijke omgeving. Bonaire, Saba en Sint Eustatius hebben elk een unieke sociaaleconomische, culturele en ecologische context, maar hebben met dezelfde uitdagingen te maken, zij het in verschillende mate. Terwijl de gevolgen van extreme weersomstandigheden zoals stormen en orkanen zich nadrukkelijker op Saba en Sint Eustatius doen gelden, wordt de druk door bevolkingsgroei en toename van het toerisme duidelijker gevoeld op Bonaire. Dit Natuur en Milieubeleidsplan Caribisch Nederland (NMBP-CN) stelt deze gemeenschappelijke en specifieke onderwerpen aan de orde, met de bedoeling om een integraal kader te ontwikkelen waarop de komende tien jaar een beroep kan worden gedaan.
MSc thesis
In het natuurbeleidsplan Bonaire 1999-2004 is een aantal projecten geformuleerd, waarvan het behud van het gebied rondom het dorp Rincon als beschermd landschapspark er een is. Dit gebied ligt iets ten noorden van het midden van Bonaire en is ongeveer 2400 Ha groot. Het wordt begrensd door het gebergte rondom Rincon en is vrijwel de gehele vallei waarin Ricon ligt.
De natuur en cultuurhistorisch waarden van Bonaire wordt bedreigd door de sterke groei van economische activitieiten, waarvan het tourisme de belangrijkste is. Het gebied rondom Rincon dient hiervoor door middel van de status beschermd landschapspark veiliggesteld te worden. Het gebied rondom Rincon dient hieroor door middel van de status beschermd landschapspark veiliggesteld te worden. De centrale vraag in dit onderzoek is: welke landschappelijke, cultuurhistorisch en natuurlijke waarden bezit de omgeving van Rincon en wat moet er gedaan worden om het gebied in te stellen als beschermd landschapspark waarin het welzijn van de bevolking van Rincon een belangrijke rol heeft en waarbinnen ruimte is voor duurzame vormen van recreatie en toerisme, zodat de waarden van het gebied duurzaam behouden blijven?
Sinds de staatkundige herstructurering van het Koninkrijk in 2010, maken de Caribische eilanden van Bonaire, Saba en St. Eustatius als speciale gemeenten formeel deel uit van Nederland. Het Ministerie van Economische Zaken (sinds eind 2017: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft daarmee de eindverantwoordelijkheid voor de uitvoering en implementatie van een zevental internationale natuurbeschermingsverdragen voor de eilanden. Deze verantwoordelijkheden houden verplichtingen in en leiden tot verschillende beleidsvragen. Om hieraan invulling te geven wordt eens in de vijf jaar een natuurbeleidsplan opgesteld en wordt er gerapporteerd in het kader van de Convention on Biodiversity (CBD) en het Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) protocol van het Cartagena Verdrag maar er wordt niet gerapporteerd door middel van een “natuurbalans” zoals in Europees Nederland. Voor de evaluatie van het gevoerde natuurbeleid en het opstellen van nieuwe natuurbeleidsplannen is echter rapportage over de staat van de natuur essentieel. Als maat voor de “staat van de natuur” hebben we een methodiek gebruikt die zoveel mogelijk aansluit op de staat van instandhouding (SvI) conform de Habitatrichtlijn (HR).
Caribisch Nederland maakt onderdeel uit van de Caribische “biodiversity hotspot” met een zeer hoge biodiversiteit en hoge menselijke druk. De hoge biodiversiteit uit zich in het voorkomen van zeer veel endemische soorten (soorten met een zeer klein verspreidingsgebied) en de hoge menselijke druk uit zich in veel bedreigde soorten. Caribisch Nederland telt ongeveer 130 endemische soorten en 143 internationaal bedreigde soorten van beleidsrelevantie (bijlage 1).
In deze opdracht wordt door 33 deskundigen en natuurbeheerders gerapporteerd over de SvI van een selecte groep habitats en soorten of soortgroepen (bedreigde, sleutel- en indicator-soorten) waarvoor over voldoende kennis wordt beschikt. Als maat voor de SvI van de natuur hebben we een methodiek gebruikt die zo nauw mogelijk aansluit op de methodiek voor de bepaling van de SvI zoals gehanteerd
in de HR. Daarnaast wordt ook een probleemanalyse gegeven van mogelijke oorzaken en aanbevelingen gedaan voor managementoplossingen. Vanwege de structurele achterstand in kennis en monitoring van het grootste deel van de Caribisch Nederlandse biodiversiteit was een kwantitatieve rapportage voor de meeste soorten en soortgroepen niet mogelijk.
Voor Caribisch Nederland onderscheiden wij (van hoog- naar laag gelegen) de volgende habitats: nevelwoud, regenwoud, droge tropische bossen, grotten, stranden, zoutpannen en zoutmeren, mangrove bossen, zeegrasvelden en wiervelden, koraalriffen, open zee en diepzee. Deze habitats zijn niet alleen van belang voor het voortbestaan van de vele soorten die ervan afhankelijk zijn, maar ook voor de mens vanwege de vele ecosysteemdiensten die zij vervullen. In 2013 vertegenwoordigde de economische waarde van ecosysteemdiensten voor Bonaire, Saba en St. Eustatius, respectievelijk 31%, 63% en 24% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de eilanden. Er is geen rapportage
gemaakt over het zoetwaterhabitat daar dit zeer klein is en er zeer weinig over bekend is.
Er wordt ook gerapporteerd over negen geselecteerde soorten (de Antillenleguaan, de Geelvleugelamazone, de Flamingo, vijf sternsoorten en de Kroonslak) en vier soortgroepen (beschermde planten van Bonaire, zeezoogdieren, zeeschildpadden en visbestanden).
Ook rapporteren we over drie van de belangrijkste bedreigingen die brede consequenties hebben voor de natuur. De staat van bepaalde bedreigingen bepaalt in grote mate de staat van de natuur en vertegenwoordigt een ecosysteembenadering in plaats van een individuele “soort-” of “habitatbenadering”. Het betreft vaak ook vraagstukken die een unieke managementbenadering nodig hebben. Deze onderwerpen zoals “invasieve soorten”, “loslopend vee” en “klimaatverandering” worden als zodanig besproken in dit rapport. “Overbevissing” is een soortgelijk vraagstuk met consequenties voor de natuur, maar is niet apart opgenomen in deze rapportage maar wordt deels wel besproken in
onze hoofdstuk over de visstand (3.10).
Op basis van onze analyses concluderen wij dat zonder uitzondering de huidige SvI van de biodiversiteit in Caribisch Nederland beoordeeld moet worden als matig tot zeer ongunstig. Dit geldt zowel voor de habitats als voor de hiervan afhankelijke soorten en/of soortgroepen. Dit contrasteert sterk met het beeld voor de Europese Unie en Europees Nederland, waar de overheden al decennia structureel investeren in natuurbeleid en beheer. Zo vertoonde 16% van de habitattypen en 23% van | 6 van 214 | Wageningen Marine Research rapport C086/17 de soorten in de EU een gunstige SvI. Van de habitattypen met een ongunstige SvI, vertoonde in de EU in 2013, 33% geen trend en 4% een verbetering (EEA 2015). Vooral Europees Nederland scoort hoog voor het herstel van habitattypen. Daar vertoonden 41% van de habitattypen die ongunstig beoordeeld werden een positieve trend in de rapportageperiode 2007-2012.
De beschikbare data maken voor 2017 een voldoende goede inschatting voor de SvI van de gekozen habitats en soort(groep)en voor Caribisch Nederland mogelijk. Het gaat voornamelijk om data in opeenvolgende jaren waarmee een trend kan worden gevolgd, zoals bijvoorbeeld voor Caribische flamingo’s, zeeschildpadden, Geelvleugelamazones en zeegrassen op Bonaire. Ongeveer een kwart van de data is van matige kwaliteit en voor ruim tweederde zijn de data zeer matig. Voor statistische trendanalyses, zoals in Europees Nederland, zijn de meeste data dus ontoereikend. Om voor de meeste habitats en soorten beter te kunnen begrijpen wat er gaande is en om de managementimplementatie te evalueren zijn goede monitoringsmechanismen nodig, zodat er meer en betere data verzameld kan worden.
Uit onze evaluatie wordt duidelijk dat de huidige aanpak van bedreigingen niet voortvarend genoeg is, waardoor de overwegend negatieve trends zich naar verwachting zullen voortzetten. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat de snelheid van het biodiversiteitsverlies zal verminderen of stoppen. Hieraan liggen vele bedreigingen ten grondslag, maar de belangrijkste bedreigingen
betreffen loslopend vee, invasieve exoten, klimaatverandering en overbevissing. Daarnaast mogen kustontwikkeling, erosie en eutrofiëring door afvalwater niet vergeten worden. De eerste drie (loslopend vee, invasieve exoten en klimaatverandering) zijn in grote mate bepalend voor het feit dat de kwaliteit van ruim 80% van de habitats wordt beoordeeld als matig tot zeer ongunstig. Omdat te weinig tegen de bedreigingen wordt ondernomen is dit ook in grote mate bepalend voor de 100% matig tot zeer ongunstige score op het toekomstperspectief. Habitats met een ongunstige kwaliteit, zijn daardoor onvoldoende veerkrachtig om de effecten van klimaatverandering nu en in de toekomst
op te vangen.
Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Saba and St. Eustatius form the Dutch Caribbean within the Kingdom of the Netherlands. The Kingdom of the Netherlands is a comprehensive sovereign state made up of four countries of which the Netherlands is one. Aruba, Curaçao, and St. Maarten each form one of the three remaining constituent countries, while the other islands, Bonaire, St. Eustatius, and Saba, are Dutch overseas public bodies and as such are part of the country of the Netherlands. Collectively these three islands are known as the Caribbean Netherlands and are the focus of the present Nature Policy Plan. Where possible, this Nature Policy Plan will be implemented in line with the Nature Policy Plans of the other constituent countries of the Kingdom.
The Dutch Caribbean islands show great biological diversity and support hundreds of endemic species and ecosystems some of which are globally threatened. These ecosystems are a source of clean water, food, coastal protection and medicine. Nature on the islands is vulnerable; populations are o en small on account of the size of the islands and the loss, fragmentation and degradation of habitats. The whole region is threatened by invasive species and the e ects of climate change. Ecosystems range from arid, cactus dominated landscapes, dry forests and evergreen limestone vegetation, to tropical rainforests and el n forests. The surrounding waters and coastal zones are rich with mangrove forests, seagrass beds and coral reefs.
The waters surrounding the islands are rich in marine biodiversity. The Exclusive Economic Zone around Saba, St. Eustatius and St. Maarten encompasses the entire Saba Bank, which is the largest submerged coral atoll in the Atlantic Ocean and has some of the richest marine biodiversity in the Caribbean Sea. New species of sh, coral and algae that have never been described before are discovered here on a regular basis. The deep reef and deep-sea environment around the islands are as of yet essentially unexplored, but appear to be rich in species.
Process
The evaluation of the Nature Policy Plan for the Netherlands Antilles was used as a starting point for the present plan. An assessment was made of the e ectiveness of its policy objectives and actions for 2000-2010 and the additional actions required. The limitations in terms of capacity, funding and political support turned out to be the chief challenges for implementation. It also became clear that there were new threats, such as climate change, which has a major impact on coral bleaching, and hurricanes and invasive species also posed a danger.
In accordance with the request from the Dutch Parliament, the Minister of Economic A airs decided that the new Nature Policy Plan had to be developed in close cooperation with the stakeholders in the Dutch Caribbean. Stakeholders included the Island Governments, nature conservation organisations (Dutch Caribbean Nature Alliance), the business sector, the tourist sector, the Ministry of the Interior and Kingdom Relations, and the Ministry of Infrastructure and the Environment. This ensured that the plan would enjoy a broad base of support.
Policy Objective and Function
The Nature Policy Plan 2013-2017 provides a framework for sound management and the wise use of nature in the Caribbean Netherlands. The Plan’s objective is to ensure that nature on the Caribbean islands is used in a sustainable way so that the island’s ecosystems and ecosystem services can be preserved.
It is intended as a basis for sound decision-making and the allocation of resources and funds. It embraces clear strategic objectives indicating the areas to be focused on for the adequate protection of nature. It provides a framework for the island speci c nature policy plans to be drawn up by the islands’ governing bodies.
The Plan is rooted in the international agreements, conventions and regional agreements the Kingdom has commi ed itself to and in national legislation on nature and biodiversity in the Caribbean Netherlands. The Nature Policy Plan is not concerned with the protection of species and areas not subject to international agreements.
It was designed as a key instrument to promote socio-economic and human wellbeing and encourage the integration of nature conservation in the various public and socio-economic sectors, ge ing nature conservation into the mainstream of society. All sectors in society depend on a whole range of goods and services produced by ecosystems. Conversely all sectors in society also have an impact on biodiversity. Many of them could pro t substanti- ally from be er integration of nature conservation in economic development, education, welfare, sport, art and culture.
In decision-making for the Dutch Caribbean the link between nature and the economy is crucial. Nature is a vital resource for economic development. The quality of the decision- making process will be improved by pu ing in place operational objectives for the wise use of nature and developing an evaluation framework to weigh the impacts of existing and planned activities on nature and the economy.
Sound nature management requires an active approach to the protection of areas and species, a focus on communication, education and awareness, active research and monito- ring, and interaction with stakeholders. Additionally, it requires an integrated approach to address serious anthropogenic threats such as the introduction of invasive species and climate change, as well as addressing the need for the rehabilitation of degraded ecosystems.
A concerted e ort is necessary to enable successful nature management in the Dutch Caribbean. The Nature Policy Plan is an instrument to ensure the continuous commitment and involvement of stakeholders and the recognition of their various roles and responsibilities.
The present Plan does not focus on environmental aspects such as water quality, waste management and soil protection. These issues will be addressed in the Environmental Policy Plan for Caribbean Netherlands and the separate environmental policy plans of the islands themselves, which naturally will be tied in with the present Plan.
This month’s issue focuses on the conservation efforts for the Red-billed Tropicbird, which is taking place on the islands of Saba and St. Eustatius. Preliminary studies last year indicated that at two study sites on Saba breeding success was zero. One of the prime culprits appears to be feral cats. All the more reason to bring this species to the spotlight and ask your attention for the plight of this charismatic and locally endangered sea bird.
Amongst others, you will find in this fourth issue:
The National Nature Policy Plan 2001-2005 (NPP-5) and its current status of implementation was assessed as a first step towards a new Nature Policy Plan for the Caribbean Netherlands (Bonaire, Saba, St. Eustatius). The purpose of this exercise is to determine which action points of NPP-5 are still relevant, and to identify key new developments to be aware of when setting goals and strategies for the new Nature Policy Plan for the Caribbean Netherlands. The NPP-5 was the first formal nature policy plan of the Netherlands Antilles. It lists a total of 47 policy goals and projects in the text for the period 2001- 2005. Based on these, 61 action points were listed in an Action Matrix for the period 2001-2005. Of these 31 were achieved to a high degree of completion between 2001 and 2010, notwithstanding the serious and chronic lack of both funds and manpower (NEPP-7). Based on this assessment, a total of 40 action points may be brought forward based on the NPP-5. These not only include most “one-time” action points not yet achieved but also several action points that were achieved but which are of an on-going nature.
While much has been achieved in terms of policy development and legal frameworks over the last 10 years, climate change implies that future nature management will be confronted with an increasingly rapid succession of major ecological problems such as coral bleaching, hurricane impacts, and invading species.
Our quick-scan assessment showed that policy development over the last 10 years has suffered significantly from challenges in terms of both capacity and funding, as well as in decision-making in reaching its goals. Controversial topics regarding “rules and regulations”, “cooperation”, and “financial instruments” largely failed to be achieved due to problems in the decision making process, whereas less controversial action points such as “reporting”, drawing up “plans”, doing “research” and “education”, especially suffered from a lack of capacity and funding.
Several main topics are identified that will need attention in the new nature management plan. The new nature policy will have to meet standard and basic policy needs, information and management needs, and also have to accommodate the latest conceptual developments and the pressing realities of global climate change and alien species invasions. Notable is that a large number of new and serious threats have come to the forefront since the NPP-5 was set 10 years ago.
Because the diverse, colourful and unique natural ecosystems of the Caribbean Netherlands also represent the single most important local economic resource on which to build long-term prosperity of the inhabitants of these islands, the nature policy plan needs to be recognized as much more than simply a way to protect nature and avert ecological crisis. It is in fact a key policy tool by which to actively safeguard and create economic well-being and opportunity for these islands.
