Mangroves

Dutch, Papiamento, and Papiamentu below

On Tuesday, May 9th, 2023, the Minister for Climate and Energy, Drs. Rob Jetten, and his delegation visited Bonaire’s mangrove forest at Lac Bay. He was received by the Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) and the Mangrove Maniacs Foundation that gave him a tour. He learned about the forest and the mangrove restoration taking place as well as the seagrass and coral restoration efforts by STINAPA. The Minister also got into the mud helping the volunteers with opening a channel.  

Minister Jetten and DCNA director Arno Verhoeven. Photo credit: Casper Douma / DCNA

Mangrove ecosystems are very important for biodiversity and strengthen coastal areas against extreme weather conditions. They are important for tourism and fishery, and they are true carbon storage champions. Together with sea grass and wetlands, mangroves can play an important role in nature-based solutions to climate change, both in adaptation and mitigation strategies.  

The mangrove forest on Bonaire, the largest of the Kingdom, is struggling. Erosion and siltation cause bad water quality – including high salinity. This has resulted in continuing die offs of mangrove trees. Based on fisherman’s knowledge, satellite imagery, and local research, the Mangrove Maniacs open up channels to restore water circulation. A tough job, hence, their name ‘Maniacs’. In the last 10 years, the volunteers have already maintained more than 3km of channels by hand.  

The Minister for Climate and Energy, Drs. Rob Jetten, is co-hosting the Caribbean Climate & Energy Conference on Aruba from the 10th to the 12th of May. Before traveling there, he visited Bonaire. On the 9th of May 2023, the Mangrove Maniacs and the Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) escorted the Minister and his delegation on a tour through Bonaire’s mangrove forest in Lac Bay. During this tour, the Minister and the two organizations discussed the importance of mangrove forests, the stress the trees experience, and the need for mangrove and seagrass restoration. Not just for Bonaire, but also for the other five Dutch Caribbean islands. 

Globally, research is being conducted into how mangroves, sea grass, coral and wetlands can play a role in tackling the climate crisis. Through the local park management organizations and many other local NGOs in conservation, the Dutch Caribbean islands already possess a lot of knowledge and expertise on these ecosystems, how they can be restored, and how they can be used in climate mitigation and adaptation. The DCNA emphasized, however, that capacity building and structural financing is necessary and that cooperation between and with the six Dutch Caribbean islands is key.   

Minister Jetten working in the mangroves. Photo credit: Casper Douma / DCNA

Besides the fruitful conversations between the Minister and his delegation, the Mangrove Maniacs, and the DCNA, the Minister also got his hands ‘dirty’ while helping the volunteers of the Mangrove Maniacs with opening a channel.  

Op dinsdag 9 mei 2023 bezocht de Minister van Klimaat en Energie, drs. Rob Jetten, samen met zijn delegatie het mangrovebos van Bonaire in Lac Bay. Hij werd begeleid door de Mangrove Maniacs en de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), die hem rondleidden en uitleg gaven over het belangrijke werk van mangroveherstel door de Mangrove Maniacs. Ook het zeegras- en koraalherstel in het gebied door STINAPA werd onder de aandacht gebracht. De minister stak ook zijn handen uit de mouwen toen hij de vrijwilligers van de Mangrove Maniacs hielp bij het openen van een kanaal. 

Minister Jetten en DCNA director Arno Verhoeven. Foto: DCNA

Mangrove-ecosystemen zijn erg belangrijk voor de biodiversiteit en spelen een rol in het versterken van kustgebieden tegen extreme weersomstandigheden. Ze zijn belangrijk voor toerisme en visserij en ze zijn echte kampioenen in koolstofopslag. Samen met zeegras en wetlands kunnen mangroven een belangrijke rol spelen in op natuur gebaseerde oplossingen voor klimaatverandering, zowel in aanpassings- als mitigatiestrategieën. 

Maar het mangrovebos op Bonaire, het grootste van het Koninkrijk, heeft het moeilijk. Erosie en verzanding hebben een slechte invloed op de waterkwaliteit – zo veroorzaakt het een hoog zoutgehalte. Dit heeft geresulteerd in een voortdurende afsterving van mangrovebomen. Op basis van de kennis van vissers, satellietbeelden en lokaal onderzoek openen de Mangrove Maniacs kanalen om de watercirculatie te herstellen. Een zware klus, vandaar hun naam ‘Maniacs’. In de afgelopen 10 jaar hebben de vrijwilligers al meer dan drie kilometeraan kanaal met de hand onderhouden. 

De Minister voor Klimaat en Energie, drs. Rob Jetten is van 10 tot en met 12 mei mede-gastheer van de Caribische Klimaat & Energie Conferentie op Aruba. Voor zijn reis naar Aruba, bezocht hij Bonaire. Op 9 mei 2023 begeleidden de Mangrove Maniacs en de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) de minister en zijn delegatie op een tour door het mangrovebos van Bonaire in Lac Bay. Tijdens deze rondleiding bespraken de minister en de twee organisaties het belang van mangrovebossen, de druk die de bossen ervaren en de noodzaak van mangroveherstel. Niet alleen voor Bonaire, maar ook voor de andere Caribische eilanden van het Koninkrijk waar mangroven voorkomen. 

Wereldwijd wordt onderzocht hoe mangroven, zeegras, koraal en wetlands een rol kunnen spelen bij het aanpakken van de klimaatcrisis. Natuurbeheerorganisaties en de vele lokale ngo’s  zorgen er voor dat er op de eilanden al over veel kennis en expertise over deze ecosystemen kan worden beschikt. Wat is er mogelijk en wat moet er gebeuren? Vooral zogenaamde nature based solutions kunnen een belangrijke rol spelen bij klimaatadaptatie. Zeker om dat de natuur al een cruciale rol speelt in vrijwel alle facetten van het leven op de eilanden. Tijdens de ontmoeting, benadrukte de DCNA dat capaciteitsopbouw en structurele financiering echter noodzakelijk zijn en dat samenwerking tussen en met de zes Nederlands Caribische eilanden centraal moet staan. 

Minister Jetten working in the mangroves. Foto: DCNA

Naast de vruchtbare gesprekken tussen de minister en zijn delegatie, de Mangrove Maniacs, en de DCNA, heeft de minister ook de handen uit de mouwen gestoken en hielp hij de vrijwilligers van de Mangrove Maniacs bij het openen van een kanaal. 

Diamars dia 9 di mei 2023 Minister di Clima y Energia, Drs. Rob Jetten hunto cu su delegacion a bishita e mondi di palo di mangel di Boneiro na Lac Baai. El a wordo compaña pa Mangrove Maniacs y Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), kendenan a mustr’e e alrededornan y a splica tocante e trabou importante di restauracion di e palo di mangelnan door di Mangrove Maniacs y restauracion di lima di lama door di STINAPA y e importancia di conservacion di naturalesa en general. E minister tambe a saca man yuda e boluntarionan di Mangrove Maniacs habri un canal.  

Minister Jetten and DCNA director Arno Verhoeven. Foto: DCNA

Ecosistema di palo di mangel ta masha importante pa biodiversidad y ta fortalece e zonanan di costa contra condicion climatico extremo. Nan ta importante pa turismo y pesca, y ta berdadero campeon den almacenamento di carbon. Hunto cu lima di lama y e humedalnan, e palo di mangelnan por desempeña un papel importante den solucion di cambio climatico basa riba naturalesa, tanto den strategia di adaptacion como di mitigacion.  

Pero e mondi di palo di mangel na Boneiro, esun mas grandi di Reino, tin e dificil. Erosion y sedimentacion ta provoca un mal calidad di awa, incluyendo un nivel halto di salo. Esaki a resulta den murimento continuo di palo di mangel. Basa riba conocemento di e piscadonan, imagen di satelite y investigacion local, Mangrove Maniacs ta habri canal pa restaura circulacion di awa. Un trabou duro, door di esey e nomber “Maniacs”. Den e ultimo 10 añanan e boluntarionan ya a mantene mas di 3 km di canal cu man.  

Minister di Clima y Energia, Drs. Rob Jetten, ta coanfitrion di e Conferencia Caribense di Clima y Energia na Aruba di dia 10 pa 12 di mei. Prome di biaha bay eynan, el a bishita Boneiro. Dia 9 di mei di 2023 Mangrove Maniacs y Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) a compaña Minister y su delegacion den un recorido door di e mondinan di palo di mangel di Boneiro na Lac Baai. Durante e gira aki Minister y e dos organisacionnan a discuti importancia di e mondinan di palo di mangel, e presion cu e matanan ta experimenta y e necesidad pa restaura e palonan di mangel. No solamente pa Boneiro, sino tambe pa e otro islanan di Caribe Hulandes den cuanan bo ta haya mata di mangel.  

Na nivel mundial, nan ta realisando investigacion tocante con e palo di mangelnan, e limanan di lama y e humedales por desempeña un papel den e lucha contra e crisis climatico. Entre e organisacionnan di maneho di parke y otro organisacion di conservacion, e islanan di Caribe Hulandes ya ta posee hopi conocemento y experencia tocante e ecosistemanan aki, con por restaura nan y con por uza nan den mitigacion y adaptacion climatico. Sinembargo, DCNA a enfatisa cu desaroyo di e capacidadnan y financiamiento structural ta necesario y cu e cooperacion entre y cu e seis islanan di Caribe Hulandes ta central.  

Minister Jetten working in the mangroves. Foto: DCNA

Ademas di e combersacionnan fructifero entre e Minister y su delegacion, Mangrove Maniacs y DCNA, e Minister tambe a saca man, yuda e boluntarionan di Mangrove Maniacs habri un canal.  

Riba djamars 9 di mei 2023, e Minister di Klima i Energia, Drs. Rob Jetten, huntu ku su delegashon a bishitá e mondinan di palu di mangel di Boneiru na Bahia di Lac. E tabata kompañá pa The Mangrove Maniacs i Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), ku a duna un guia na e sitio i tambe un splikashon di e trabou importante di restorashon di mondi di palu di mangel ku The Mangrove Maniacs ta hasi i e restorashon di yerba di laman ku ta na enkargo di STINAPA i e importansia di konservashon di naturalesa en general. E Minister a pone man na obra tambe dunando asistensia na e boluntarionan di The Mangrove Maniacs den nan trabou sushi di habri un kanal den lodo. 

Minister Jetten and DCNA director Arno Verhoeven. Foto: DCNA

E ekosistemanan di Palu di mangel ta hopi importante pa biodiversidat i pa fortalesé áreanan na kosta kontra kondishonnan ekstremo di wer. Nan ta hopi importante pa turismo i peska, i nan ta un mangasina kampion pa almasená karbon. Huntu ku yerba di laman i áreanan akuátiko, palu di mangelnan por tin un papel importante den solushonnan basá riba naturalesa pa kambio di klima, tantu den strategianan di adaptashon komo den strategia di suavisá. 

E mondi di palu di mangel na Boneiru, ku ta esun di mas grandi den Reino hulandes, ta luchando pa sobrebibí. Eroshon i oumentu di sedimento ta kousa mal kalidat di awa – inkluso grado haltu di salu. Esaki a duna resultado ku palu di mangelnan ta muri bai kontinuamente. Basá riba konosementu di piskadó, mapanan di satélite, i investigashon lokal; The Mangrove Maniacs ta koba lodo pa habri kanal pa por restorá sirkulashon di awa. Un trabou duru, no ta pa nada e nòmber ‘Maniacs’. Den e último 10 añanan, e boluntarionan a logra kaba di habri mas ku 3 km di kanal ku trabou na man. 

E Minister di Klima I Energia, Drs. Rob Jetten, ta kompartí e funshon di anfitrion di e Caribbean Climate & Energy Conference na Aruba di 10 pa 12 di mei. Promé di biaha pa Aruba, el a bishitá Boneiru. Riba 9 di mei 2023 The Mangrove Maniacs ku Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) a duna e Minister ku su delegashon un eskurshon rònt di e mondinan di palu di mangel di Boneiru den Bahia di Lac. Durante e eskurshon, e Minister huntu ku e dos organisashonnan a diskutí e importansia di mondi di palu di mangel, e strès ku e palunan ta eksperensiá, i e nesesidat pa restorashon di palu di mangel. No solamente pa Boneiru, pero tambe pa e otro islanan di Hulanda Karibense ku tin palu di mangel. 

Na nivel global, ta hasiendo investigashon pa wak kon palu di mangel, yerba di laman i área akuátiko por hunga un papel den atendé ku e krísis di klima. Denter di e organisashonnan di maneho di parke natural i otro organisashon di konservashon di naturalesa, e islanan di Hulanda Karibense tin kaba hopi konosementu i ekspertisio di e ekosistemanan akí den nan man, tokante kon pa restorá nan i kon por usa nan den suavisá i adaptá kambio di klima. DCNA sinembargo a enfatisá, ku krea kapasidat i finansiamentu struktural ta nesesario i ku koperashon entre e seis islanan di Hulanda Karibense ta importante.  

Minister Jetten working in the mangroves. Foto: DCNA

Fuera di e kombersashonnan fruktífero entre e Minister i su delegashon, ku The Mangrove Maniacs, i DCNA, e Minister a pone tambe man na obra sushi di lodo pa asistí e boluntarionan di The Mangrove Maniacs den kobamentu pa habri un kanal. 

Published in BioNews 65

Dutch below 

ORANJESTAD, ARUBA – Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) in collaboration with Wageningen University & Research, ScubbleBubbles, and University of Aruba are proud to announce the launch of “Turning the Tide”, apilot project aimed at hands–on rehabilitation of Aruba’s spatially linked coral reefs and mangroves. This 15–month project is co–funded by RESEMBID and Wageningen University & Research with an allocated fund of EUR 713,000 for this project to help turn the tide of environmental degradation and biodiversity loss to a healthy and resilient marine environment for Aruba. During its execution and upon completion, this project is integrated into the management of Parke Marino Aruba to guarantee continuity and lasting impacts for the island.

Rene Henkens (WUR) at press conference

RESEMBID is a 48–project progamme funded by the European Union and implemented by Expertise France – the development cooperation agency of the Government of France and supports sustainable human development efforts in 12 Caribbean Overseas Countries and Territories (OCTs) – Aruba, Anguilla, Bonaire, British Virgin Islands, the Cayman Islands, Curaçao, Montserrat, Saba, Sint Eustatius, Saint Barthélemy, Sint Maarten and Turks and Caicos.

What’s the problem

According to WWF Fund for Nature’s Living Planet Report 2022, thebiodiversity loss by region is declining far greater across Latin America and the Caribbean than any other region. A 94% decrease of biodiversity was seen between 1970 and 2018. The 5th and 6th national reports of the Netherlands for the Convention on Biological Diversity (CBD 2014, 2019) also reported a disturbing message on the condition of the marine environment in the Dutch Caribbean with the conservation status being insufficient with no measurable positive change. A TEEB–study (2018) for Aruba concluded that the ongoing degradation of its marine environment will eventually not only suppress its small but valuable local fishery sector but also reduce tourist numbers and ultimately overall welfare by 50%. More recent studies conclude the same (CBA2020, Oduber 2020, Alberts 2021). Therefore, it is crucial to turn the tide towards a healthy and resilient marine environment where human uses are in harmony with nature.

How do we solve the problem?

To start solving this problem on a national level it is important that it is recognized in the Aruban policy notes and plans. The seriousness ofunsustainable development and the loss of ecosystem services is reflected in the Nature and Environment policy note 2018–2021, the Economic Policy 2019–2021, the National Strategic Plan 2020–2022 and the SDG Roadmap.

In addition, Aruba enacted the Parke Marino Aruba managed by FundacionParke Nacional Aruba in 2018. Aruba is currently in the process of designating an even larger area of its marine coastal areas as protected wetlands under the Ramsar Convention, thereby supported by local NGOs and partner Wageningen Environmental Research (WENR). Fundacion Parke Nacional Aruba is in the process of finalizing its Marine Management Plan for implementation which is put together using valuable input from over 60 different local stakeholders. All the activities carried out under the currentproject will take place in designated nature areas managed by FPNA. Lastly,the on–going “Turning the Tide” project is expected to tackle the lack of human capacity and financial resources by implementing a long–term sustained joint field implementation project which will continue far after the finalization of the project in April 2024.

What does the project entail?

“Turning the Tide” is expected to contribute to the restoration and conservation of a healthy and resilient coastal marine environment for Aruba, in which native marine biodiversity thrives, while its ecosystem services contribute to the welfare of future generations on the island. The EUR713Kfund that has been allocated for the execution of this project will cover: 

Coral Reef Restoration: Aruba’s coral ecosystem has entered a double negative spiral. Due to the disappearance of the stony and branching corals, the three–dimensional structure has disappeared. This leads to an increased vulnerability to erosion, causing even more coral loss and loss of clean hard substrate for coral settlement. In addition, the decline in stony corals causes that the function of shelter and nursery for key herbivorous species such as fish and sea urchins disappear due to the lack of suitable shelter. Grazing herbivorous species are extremely important for the health of corals in Aruba because they prevent overgrowth of the corals by algae. The pilot project will focus on active interventions by placing artificial reefs across 3 different seabed locations located within the Parke Marino Aruba. The artificial reefs will recreate the three–dimensional structure. With these structures in place, key herbivorous species can be restored over time, macroalgae can be grazed more intensively, and new coral can re–establish on the reef. To kick–start the settling of corals on the artificial structures, the project will actively plant coral fragments onto the reefs (Elkhorn and Staghorn corals).

Mangrove Forest Restoration: Aruba’s mangrove forests have also seen a negative spiral caused by sedimentation. This causes reduction in water depthand surface area which in turn causes mortality of mangroves and destroys its fish nursery function. With the pilot project, construction of sediment traps will reduce the influx of sediments, while the reopening of mangrove channels will enhance the flow of clean water, thereby enhancing mangrove ecological rehabilitation. Spaans Lagoen is one of the target sites for mangrove restoration under current project. The Environmental Impact Assessment (EIA) concerning the (silted) mangroves in Spaans Lagoen and the management recommendations will serve as the starting point for the excavations of trapped sediment at this site. The reopening of channels will focus on the thick mangrove forest of Isla di Oro for its nursery function directly adjacent to the sea.

Awareness Building: “Turning the Tide” aims to raise awareness about the conservation status of, and trends in the marine habitats and ecosystem services. In addition, it aims to communicate how these can be restored and what the impact would be on the local community. Above all, the desired impact is to raise awareness of the fact that a healthy marine habitat not only is essential for biodiversity, but also for the local economy and welfare.

Turning the Tide and Parke Marino Aruba

MPA Sero Colorado. Photo credit: FPNA

Parke Marino Aruba is managed by Fundacion Parke Nacional Aruba and consists of four Marine Protected Areas (MPA), namely MPA Arikok, Sero Colorado, Mangel Halto and Oranjestad. The marine protected areas host valuable biodiversity, including many nativespecies, almost all of the island’s mangroves, patches of seagrass beds, coral reefs, reef islets for tern breeding, and nursery and feeding habitats for dolphins, turtles and sharks.

Over the past year, FPNA has been working on its Marine Management Plan which is expected to be implemented later this year. Stakeholder inputcollected during the “SWOT Analysis” workshop in 2021 and the most recent “Zoning and Regulations” workshop has been crucial in the planning of thispilot project. As a result of the workshops, stakeholder input identified six conservation targets that will be the focus for Parke Marino Aruba, with Coral Ecosystem, Reef Fish and Mangrove Ecosystem as top priorities – all of which are focus points within the “Turning the Tide” project. The stakeholder inputwill also contribute to the selection of the most suitable sites for the placement of the artificial reef structures.

The development of the “Turning the Tide” project will be shared externally throughout the 15–month project duration and will end with the publication of a short documentary. For more information visit RESEMBID.

ORANJESTAD, ARUBA – Fundación Parke Nacional Aruba (FPNA) in samenwerking met Wageningen University & Research, ScubbleBubbles en de Universiteit van Aruba kondigen met trots de lancering aan van “Turning the Tide”, een proefproject gericht op hands-on herstel van Aruba’s ruimtelijk verbonden koraalriffen en mangroven. Dit project van 15 maanden wordt medegefinancierd door RESEMBID en Wageningen University & Research met een toegewezen fonds van EUR 713.000 voor dit project om het tij van aantasting van het milieu en verlies aan biodiversiteit te helpen keren naar een gezond en veerkrachtig mariene milieu voor Aruba. Tijdens de uitvoering en na voltooiing wordt dit project geïntegreerd in het beheer van Parke Marino Aruba om continuïteit en blijvende effecten voor het eiland te garanderen.

Rene Henkens (WUR) op persconferentie

RESEMBID is een programma van 48 projecten, gefinancierd door de Europese Unie en uitgevoerd door Expertise France – het agentschap voor ontwikkelingssamenwerking van de Franse regering en ondersteunt inspanningen voor duurzame menselijke ontwikkeling in 12 Caribische overzeese landen en gebieden (LGO) – Aruba, Anguilla, Bonaire, de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden, Curaçao, Montserrat, Saba, Sint Eustatius, Saint Barthélemy, Sint Maarten en Turks- en Caicoseilanden.

Wat is het probleem

Volgens het WWF Fund for Nature’s Living Planet Report 2022 neemt het verlies aan biodiversiteit per regio veel sterker af in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied dan in welke andere regio dan ook. Tussen 1970 en 2018 was er een afname van de biodiversiteit met 94%. Ook de 5e en 6e nationale rapporten van Nederland voor de Convention on Biological Diversity (CBD 2014, 2019) brachten een verontrustend bericht over de toestand van het mariene milieu in Caribisch Nederland waarbij de staat van instandhouding onvoldoende is zonder meetbare positieve verandering. Een TEEB-studie (2018) voor Aruba concludeerde dat de voortdurende achteruitgang van het mariene milieu uiteindelijk niet alleen de kleine maar waardevolle lokale visserijsector zal onderdrukken, maar ook het aantal toeristen en uiteindelijk het algehele welzijn met 50% zal verminderen. Meer recente studies concluderen hetzelfde (CBA2020, Oduber 2020, Alberts 2021). Daarom is het cruciaal om het tij te keren naar een gezond en veerkrachtig mariene milieu waar menselijk gebruik in harmonie is met de natuur.

Hoe lossen we het probleem op?

Om een begin te maken met het oplossen van dit probleem op nationaal niveau is het van belang dat het wordt erkend in de Arubaanse beleidsnota’s en plannen. De ernst van niet-duurzame ontwikkeling en het verlies van ecosysteemdiensten komt terug in de Beleidsnota Natuur en Milieu 2018-2021, het Economisch Beleid 2019-2021, het Nationaal Strategisch Plan 2020-2022 en de SDG-routekaart.

Daarnaast heeft Aruba in 2018 het Parke Marino Aruba uitgevaardigd, beheerd door Fundacion Parke Nacional Aruba. Aruba is momenteel bezig een nog groter deel van zijn mariene kustgebieden aan te wijzen als beschermd wetland onder de Ramsar-conventie, daarbij ondersteund door lokale ngo’s en partnerorganisaties. Wageningen Milieuonderzoek (WENR). Fundacion Parke Nacional Aruba is bezig met de afronding van haar Marine Management Plan voor implementatie, dat is samengesteld met behulp van waardevolle input van meer dan 60 verschillende lokale belanghebbenden. Alle activiteiten die in het kader van het huidige project worden uitgevoerd, vinden plaats in door FPNA beheerde aangewezen natuurgebieden. Ten slotte wordt verwacht dat het lopende “Turning the Tide”-project het gebrek aan menselijke capaciteit en financiële middelen zal aanpakken door de uitvoering van een langdurig duurzaam gezamenlijk veldimplementatieproject dat zal worden voortgezet tot ver na de afronding van het project in april 2024.

Wat houdt het project in?

“Turning the Tide” zal naar verwachting bijdragen aan het herstel en behoud van een gezond en veerkrachtig mariene kustmilieu voor Aruba, waarin de inheemse mariene biodiversiteit gedijt, terwijl de ecosysteemdiensten bijdragen aan het welzijn van toekomstige generaties op het eiland. Het fonds van 713.000 euro dat is toegewezen voor de uitvoering van dit project, zal het volgende dekken:

Herstel van koraalriffen: het koraalecosysteem van Aruba is in een dubbele negatieve spiraal terechtgekomen. Door het verdwijnen van de steenachtige en vertakkende koralen is de driedimensionale structuur verdwenen. Dit leidt tot een verhoogde kwetsbaarheid voor erosie, wat nog meer koraalverlies en verlies van schoon hard substraat voor koraalzetting veroorzaakt. Daarnaast zorgt de achteruitgang van steenkoralen ervoor dat de functie van schuilplaats en kraamkamer voor belangrijke plantenetende soorten zoals vissen en zee-egels verdwijnt door het ontbreken van geschikte beschutting. Grazende plantenetende soorten zijn uitermate belangrijk voor de gezondheid van koralen op Aruba omdat ze overgroei van de koralen door algen voorkomen. Het proefproject zal zich richten op actieve interventies door kunstmatige riffen te plaatsen op 3 verschillende zeebodemlocaties in het Parke Marino Aruba. De kunstmatige riffen zullen de driedimensionale structuur nabootsen. Als deze structuren aanwezig zijn, kunnen belangrijke plantenetende soorten na verloop van tijd worden hersteld, kunnen macroalgen intensiever worden begraasd en kan nieuw koraal zich op het rif herstellen. Om de vestiging van koralen op de kunstmatige structuren een duwtje in de rug te geven, zal het project actief koraalfragmenten (Elkhorn- en Staghorn-koralen) planten op de riffen.

Herstel van mangrovebossen: de mangrovebossen van Aruba hebben ook een negatieve spiraal doorgemaakt, veroorzaakt door sedimentatie. Dit veroorzaakt een vermindering van de waterdiepte en het oppervlak, wat op zijn beurt de sterfte van mangroven veroorzaakt en de viskwekerijfunctie vernietigt. Met het proefproject zal de bouw van sedimentvallen de instroom van sedimenten verminderen, terwijl de heropening van mangrovekanalen de stroom van schoon water zal verbeteren, waardoor het ecologisch herstel van de mangrove wordt bevorderd. Spaans Lagoen is een van de doellocaties voor mangroveherstel in het kader van het huidige project. Het Milieueffectrapport (MER) betreffende de (verzande) mangroven in Spaans Lagoen en de beheeradviezen zullen als uitgangspunt dienen voor het ontgraven van ingesloten sediment op deze locatie. De heropening van kanalen zal zich concentreren op het dichte mangrovebos van Isla di Oro vanwege zijn kinderkamerfunctie direct grenzend aan de zee.

Bewustzijnsopbouw: “Turning the Tide” heeft tot doel het bewustzijn te vergroten over de staat van instandhouding van en trends in de mariene leefgebieden en ecosysteemdiensten. Daarnaast wil het communiceren hoe deze kunnen worden hersteld en wat de impact zou zijn op de lokale gemeenschap. De gewenste impact is vooral om het bewustzijn te vergroten dat een gezond mariene leefgebied niet alleen essentieel is voor de biodiversiteit, maar ook voor de lokale economie en het welzijn.

“Turning the Tide” en Parke Marino Aruba

MPA Sero Colorado. Foto: FPNA

Parke Marino Aruba wordt beheerd door Fundacion Parke Nacional Aruba en bestaat uit vier Marine Protected Areas (MPA), namelijk MPA Arikok, Sero Colorado, Mangel Halto en Oranjestad. De beschermde mariene gebieden herbergen een waardevolle biodiversiteit, waaronder veel inheemse soorten, bijna alle mangroven van het eiland, stukjes zeegras, koraalriffen, rifeilandjes voor het fokken van sterns, en kraam- en eetgebieden voor dolfijnen, schildpadden en haaien.

Het afgelopen jaar heeft FPNA gewerkt aan haar Marine Management Plan, dat naar verwachting later dit jaar zal worden geïmplementeerd. De input van belanghebbenden verzameld tijdens de workshop “SWOT-analysis” in 2021 en de meest recente workshop “Bestemming en Regelgeving” is cruciaal geweest bij de planning van dit proefproject. Als resultaat van de workshops identificeerde de input van belanghebbenden zes instandhoudingsdoelen die de focus zullen zijn voor Parke Marino Aruba, met Coral Ecosystem, Reef Fish en Mangrove Ecosystem als topprioriteiten – die allemaal focuspunten zijn binnen het project “Turning the Tide” . De inbreng van belanghebbenden zal ook bijdragen aan de selectie van de meest geschikte locaties voor de plaatsing van de kunstmatige rifstructuren.

De ontwikkeling van het project “Turning the Tide” zal gedurende de projectduur van 15 maanden extern worden gedeeld en zal eindigen met de publicatie van een korte documentaire. Ga voor meer informatie over RESEMBID naar www.resembid.org.

Published in BioNews 64

Abstract: Over the past decades coastal ecosystems have been increasingly threatened and have been reducing at alarming rates. Similar is happening on Bonaire, where increased sediment transport and decrease in the freshwater inflow is responsible for high mortality of the mangrove forest in Lac Bay. Factors, such as Bonaire’s arid climate, past deforestation and overgrazing by feral animals have left the island bare which furtherly increases erosion and sediment rich runoff towards the bay. To come up with interventions to reduce mangrove mortality quantitative and qualitative data on the erosion potential and on the rainfall runoff relationship is required. This research provides information on spatial distribution of potential erosion rates in the catchment of Lac Bay, using the RUSLE equation. Moreover, a portable mini rainfall simulator is used to estimate the surface runoff coefficient and to validate RUSLEs potential erosion rates. Unfortunately, no correlation has been found between the measured data and the estimated soil erosion rates. Median annual potential soil loss is 19,3 t ha1 corresponding to annual soil loss of 41678 t. Spatial variation of potential erosion rates is homogeneous, implying catchment wide conservation measures. Measures such as reduced grazing could decrease the potential erosion rates in Lac Bay up to 5%, by increasing vegetation cover in the catchment. Structural measures such as earth dams could furtherly reduce sedimentation at the point of deposition, however before implementation further research needs to be conducted on the impact of such structures on freshwater inflow to the bay. The median runoff coefficient is 0,24 with 76% of the catchment having runoff coefficients between 0,16 and 0,33.

Dutch below

Since 2016 the Mangrove Maniacs of Bonaire have dedicated themselves to the restoration and conservation of mangroves on the island. Monitoring research has provided key insights into the conditions that favour growth and survivability of these vital ecosystems and provide necessary information in support of management actions and planning.

Lac Bay and its mangroves 

When a mangrove forest experiences die-off, it loses the important services it provides (coastal protection, habitat for marine species, and carbon storage). This is currently the case with the northern part (also called Awa di Lodo) of the mangrove forest in Lac Bay. Unsustainable overgrazing by livestock has resulted in a depletion of ground cover vegetation. Wind, vehicle traffic and rainwater run-off therefore cause a high influx of sediment into Awa di Lodo. The sediment build-up clogs lagoons and creeks, reducing the hydrological connectivity between the front and back of the forest, creating hypersaline conditions and causing the trees to die. 

Figure 1: Outplant event on the southwest coast of Bonaire (23 September, 2022). Photo Source: Josien Hendricksen

To fight this die-off, the Mangrove Maniacs dig channels to increase the tidal exchange and thereby improve the water quality conditions. They also plant mangrove seeds (propagules) of two different species: red (Rhizophora mangle) and black mangroves (Avicennia germinans). The propagules are grown in special ‘nurseries’ and are then planted in degraded areas or along the southwest coast to promote coastal protection (Figure 1). By monitoring propagule growth and survival as well as water quality parameters, we can increase our knowledge on the relationship between these factors and improve management plans for mangrove restoration and reforestation.

Tale of two studies

Study 1: Mangrove Growth

A long-term monitoring research between 2016 and 2020 investigated red mangrove growth by comparing a healthy and a degrading area. The diameter at breast height (DBH; ± 1.3 m above ground surface) and the growth of aerial roots was measured monthly (Figure 2). The results showed a clear difference in mean aerial root growth between the healthy and degraded locations. In general, it was seen that healthier sites had higher aerial root growth whereas the degrading areas had more DBH growth. Since the degrading area  experiences a higher sun exposure (due to a less dense canopy), these results would imply that shade promotes aerial root growth, while tree DBH keeps increasing in more sunny areas. In healthier areas, more energy is dedicated towards growing aerial roots, which could be the reason for the slower DBH growth.

Figure 2: Measuring the aerial root length of a red mangrove in Lac Bay. Photo source: Arno Verhoeven

Study 2: Mangrove Propagules

Another experiment with black and red mangrove propagules was carried out between 2020 and 2022. Here, the growth and survival of propagules in five different locations in Lac Bay (Figure 3: Pedro, Kaminda Sorobon, Isla Yuwana, Rand and Taco) was monitored, together with the salinity levels at these places. The monitoring took place along the regular hydrological restoration in the area, aiming at a better refreshment of water and improving conditions. During the propagule experiment the salinity levels have decreased over time at all locations, which is an expected result of the hydrological restoration efforts. Survivability rates of red mangrove propagules was found to be higher than that of black mangrove propagules due to inundation times. Further experiments where inundation changes are excluded are needed to assess the effects of salinity. 

Figure 3: Monitoring locations of mangroves in Lac Bay, Bonaire

Future implications

The two studies clearly showed that salinity levels have decreased over the last years due to Mangrove Maniacs’ restoration efforts (Figure 4), although the levels are still high. In general, more degraded areas had a higher salinity and also lower growth rates. Red mangrove propagules seem to have a higher resilience for changes in water level and salinity than black mangrove propagules. Their strategy of fast growth under a wide range of environmental conditions would be a reason to prefer red mangroves over other species for outplants in locations more susceptible to environmental change (e.g. the southwest coast with sea level rise). The decrease in salinity over time shows the importance of channel maintenance in the mangrove forest of Lac Bay. To further improve water circulation and thus the health of the forest, new channels would be needed. This is already in the planning of the Mangrove Maniacs.

If you want to learn more, follow the Mangrove Maniacs on social media or come out to volunteer with them on Tuesday mornings (8am @Lac Cai, boat space is limited so please sign up via Facebook).

Photo credit: Monique Grol

Nieuwe inzichten ontdekt voor mangroveherstel Bonaire

De vrijwilligers van Mangrove Maniacs op Bonaire wijden zich sinds 2016 aan het herstel en behoud van de mangroves op het eiland. Monitoringsresultaten tonen belangrijke inzichten over de condities die de groei en overleving van dit vitale ecosysteem bevorderen en verstrekken daarnaast de nodige informatie ter ondersteuning van beheeracties en planning.

Lac Bay en zijn mangroven

Wanneer een mangrovebos afsterft, verliest het de belangrijke diensten die het biedt (o.a. kustbescherming, leefgebied voor mariene soorten en koolstofopslag). Dit is momenteel het geval met het noordelijke deel (ook wel Awa di Lodo genoemd) van het mangrovebos in Lac Bay. Niet-duurzame overbegrazing door vee heeft geresulteerd in een uitputting van de bodembedekkende vegetatie. Wind, autoverkeer en afstromend regenwater zorgen daarom voor een grote instroom van sediment in Awa di Lodo. De opeenhoping van sediment verstopt lagunes en kreken, waardoor de hydrologische verbinding tussen de noord- en zuidkant van het bos wordt verminderd. Dit resulteert in extreem zilte omstandigheden en het afsterven van de bomen. 

Om deze afsterving tegen te gaan, graven de Mangrove Maniacs kanalen om de getijdenuitwisseling te vergroten en zo de waterkwaliteit te verbeteren. Ook worden er mangrovezaden (propagules) geplant van twee verschillende soorten: rode (Rhizophora mangel) en zwarte mangroven (Avicennia germinans). De propagules worden gekweekt in speciale ‘kwekerijen’ langs de mangrovekanalen en vervolgens geplant in gedegradeerde gebieden of langs de zuidwestkust om kustbescherming te bevorderen (Figuur 1). Door zowel de groei en overleving van propagules als verschillende waterkwaliteitsparameters te monitoren, kunnen we onze kennis over de relatie tussen deze factoren vergroten en beheerplannen voor mangroveherstel en herbebossing verbeteren.

Resultaten van twee onderzoeken

Studie 1 Mangrovegroei

Een langdurig monitoringonderzoek tussen 2016 en 2020 onderzocht de groei van rode mangroven door een gezond en een degraderend gebied met elkaar te vergelijken. Maandelijks werd de diameter op borsthoogte (DBH; ± 1,3 m boven grondoppervlak) en de groei van luchtwortels gemeten (Figuur 2). De resultaten toonden een duidelijk verschil in gemiddelde luchtwortelgroei tussen de gezonde en aangetaste locaties. Over het algemeen werd gezien dat de gezonde locaties een hogere luchtwortelgroei hadden, terwijl de degraderende gebieden meer DBH-toename hadden. Aangezien het degraderende gebied een hogere blootstelling aan de zon ervaart (vanwege een minder dicht bladerdek), zouden deze resultaten impliceren dat schaduw de groei van luchtwortels bevordert, terwijl de DBH van een boom wel blijft toenemen in meer zonnige gebieden. In gezondere gebieden wordt meer energie gewijd aan het groeien van luchtwortels, wat de reden zou kunnen zijn voor de langzamere DBH-toename.

Figure 2: Measuring the aerial root length of a red mangrove in Lac Bay. Photo source: Arno Verhoeven

Studie 2: Mangrovepropagules

Een ander experiment met propagules van zwarte en rode mangroven werd uitgevoerd tussen 2020 en 2022. Hier werd de groei en overleving van propagules op vijf verschillende locaties in Lac Bay (Figuur 3: Pedro, Kaminda Sorobon, Isla Yuwana, Rand en Taco) gemonitord, samen met het zoutgehalte op deze plaatsen. De monitoring vond tegelijkertijd plaats met het reguliere hydrologische herstel in het gebied, wat ervoor moet zorgen dat de watercirculatie en daarmee de levensomstandigheden voor de mangroves verbetert. Tijdens het propagule-experiment is het zoutgehalte in de loop van de tijd op alle locaties afgenomen, wat een verwacht resultaat is van de hydrologische herstelinspanningen. De overlevingspercentages van propagules van rode mangroven bleken hoger te zijn dan die van propagules van zwarte mangroven, vanwege overstromingen. Verdere experimenten zijn daarom nodig om de effecten van zoutgehalte op de groei van propagules te meten, waarbij overstromingen en dus veranderingen in waterstand worden uitgesloten.

Figure 3: Monitoring locations of mangroves in Lac Bay, Bonaire

Gevolgen voor de toekomst

De twee onderzoeken toonden duidelijk aan dat het zoutgehalte de afgelopen jaren is afgenomen als gevolg van de inspanningen van de Mangrove Maniacs (Figuur 4), hoewel de niveaus nog steeds hoog zijn. Over het algemeen toonden de meer gedegradeerde gebieden een hoger zoutgehalte en lagere groeipercentages. Propagules van rode mangroven lijken beter bestand te zijn tegen veranderingen in waterpeil en zoutgehalte dan propagules van zwarte mangroven. Hun strategie van snelle groei onder uiteenlopende omgevingsomstandigheden zou een reden zijn om de voorkeur te geven aan rode mangroven boven andere soorten voor het uitplanten op locaties die gevoeliger zijn voor veranderingen in het milieu (bijvoorbeeld de zuidwestkust met zeespiegelstijging). De afname van het zoutgehalte in de loop van de tijd toont het belang van kanaalonderhoud in het mangrovebos van Lac Bay. Om de watercirculatie en daarmee de gezondheid van het bos verder te verbeteren, zijn nieuwe kanalen nodig. Dit staat al op de planning van de Mangrove Maniacs.

Als je meer wilt weten, volg dan de Mangrove Maniacs op sociale media of help zelf mee met het vrijwilligerswerk op dinsdagochtend (8 uur @Lac Cai, bootruimte is beperkt, dus meld je aan via Facebook).

Photo credit: Josien Hendricksen

Published in BioNews 60

Nederlands below.

The mangrove forest of Lac Bay, Bonaire, is experiencing a die-off of trees in its northern area. Increasing the tidal exchange by creek restoration likely increases the living conditions for the mangrove trees. In the first months of 2022, a collaboration between the Mangrove Maniacs and the University of Twente was set up to investigate the hydrodynamic properties of the area and looked into the effects of creek restoration.

Creek in Lac Bay opened by the Mangrove Maniacs. Photo source: Rob van Zee

Lac Bay

Mangrove systems worldwide promote ecological diversity while also being economically valuable for humanity. If a mangrove forest experiences die-back, it loses the services it provides. One such case is the mangrove forest of Lac Bay, Bonaire. The northern side of Lac Bay, also known as Awa di Lodo, is experiencing a die-back of mangroves. Unsustainable overgrazing by livestock on Bonaire has depleted the area of ground cover vegetation resulting in the wind, vehicle traffic, and rainwater mobilizing and transporting sediment into Awa di Lodo. The excess sediment in combination with growing mangrove roots clogs lagoons and creeks, eventually closing off these creeks, reducing the hydrological connectivity between the front and back of the forest. High evaporation rates and a low influx of freshwater create hypersaline conditions in Awa di Lodo. The Mangrove Maniacs are trying to open the mangrove creeks so the tidal exchange (the tide-induced volume of water reaching Awa di Lodo) increases, lowering the salinity values in the area. However, it is yet unclear to what extent the existing creeks contribute to the tidal exchange in Lac Bay and to what extent creek restoration can improve the tidal exchange in Lac Bay.

Research

At the start of the year 2022, a group of researchers from the University of Twente monitored water levels and velocities and mapped topographic characteristics of Lac Bay. One of the goals was to create insight into the hydrodynamics of the mangrove system through in-depth analysis of this data. The propagation of the tidal wave, relations between the water levels and velocities and the tidal asymmetry were investigated. Next, a numerical model was developed to quantify the influence of creeks on the tidal exchange and to investigate the effect of creek restoration on the tidal exchange. To quantify the tidal exchange, the residence time of the water in Awa di Lodo was computed, which is the time it takes (in days) for the tidal exchange to completely replace the total water volume of Awa di Lodo.

Results

The obtained data shows that the diurnal tidal wave has a negligible delay in the open water of Lac Bay. In Awa di Lodo, high water is reached on average more than four hours later than in the open bay. During spring tides, the tidal range in the open water is sufficiently large to create an increasing trend in the water level in Awa di Lodo. The water level in Awa di Lodo lowers again when the tidal range decreases during consecutive neap tides. Flow velocities in the creeks mainly depended on the water level difference between the open water and Awa di Lodo. Both ebb- and flood-dominant peak velocity asymmetries are observed in the creeks. The observed flood-dominant tidal duration asymmetry in Awa di Lodo indicates that sheet flow during high tides is responsible for the fast increase of the water level in Awa di Lodo while during low tides the creeks are responsible for the outflow.

The hydrodynamic model showed that creeks significantly influence the tidal exchange from the open water in Lac Bay to Awa di Lodo (Table 1). A new creek connection to Awa di Lodo, preferably by extension of the creek through the center of the mangrove system, is found to be the most efficient to increase the tidal exchange. It was also concluded that the widening of the creeks, deepening of the creeks or the extension of the eastern creek system would have a limited effect on the tidal exchange. Hence creek restoration is shown to be an effective measure to increase the tidal exchange in the mangrove forest of Lac Bay.

Table 1: Tidal exchange, residence time and the ratio of the residence time of any of the scenarios compared to the reference scenario. Red coloured rows indicate a decrease in tidal exchange and blue coloured rows indicate an increase in tidal exchange. A darker shade implies a greater decrease/increase

Impacts on the future

The data analysis and the developed hydrodynamic model will be important tools for the Mangrove Maniacs to make decisions on where to open new creeks and to study the impact of their work. By having more insight into the hydrodynamics of Lac Bay, the mangrove restoration will become more effective and thus increase the ecological value of the area.

For more information, you can read the full report using the DCBD link below.

More info in the Dutch Caribbean Biodiversity Database

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

De invloed van kreken op de getijdenuitwisseling in het mangrovebos van Lac Bay, Bonaire

Het mangrovebos van Lac Bay, Bonaire, ervaart het afsterven van bomen in het noordelijke gebied. Er is een goede kans dat het verhogen van de getijdenuitwisseling door het herstellen van mangrove kreken de leefomstandigheden van de bomen verbeterd. In de eerste maanden van 2022 is een samenwerking opgezet tussen de Mangrove Maniacs en de Universiteit Twente om de hydrodynamische eigenschappen van het gebied en de effecten van kreekherstel te onderzoeken.

Kreek in Lac Bay die geopend is door de Mangrove Maniacs. Photo source: Rob van Zee

Lac Bay

Wereldwijd bevorderen mangrovesystemen ecologische diversiteit terwijl ze ook van economische waarde zijn voor de mensheid. Als een mangrovebos sterft, verliest het een voor een groot deel de waarde die het kan toevoegen aan de wereld. Een voorbeeld hiervan is het mangrovebos van Lac Bay, Bonaire. Het gebied aan de noordkant van Lac Bay, ook wel bekend als Awa di Lodo, ervaart het afsterven van mangroven. Niet-duurzame overbegrazing door vee op Bonaire heeft het gebied ontdaan van bodem bedekkende vegetatie, waardoor wind, autoverkeer en regenwater de kans hebben om sediment naar Awa di Lodo te transporteren. Overtollig sediment in combinatie met de groeiende mangrovewortels verstoppen de lagunes en kreken waardoor deze uiteindelijk dicht komen te zitten. Hierdoor wordt de hydrologische connectiviteit tussen de voor- en achterkant van het bos wordt verminderd. Hoge verdampingswaarden en een lage instroom van zoet water creëren extreem zoute omstandigheden in Awa di Lodo. De Mangrove Maniacs proberen de  mangrove kreken te openen zodat de getijdenuitwisseling (het volume water dat door het getij Awa di Lodo bereikt) toeneemt, waardoor het zoutgehalte in het gebied daalt. Het is echter nog onduidelijk in hoeverre de bestaande kreken bijdragen aan de getijdenuitwisseling in Lac Bay en in hoeverre kreekherstel de getijdenuitwisseling in Lac Bay kan verbeteren.

Onderzoek

Begin 2022 heeft een groep onderzoekers van de Universiteit Twente de waterstanden en snelheden gemeten en topografische kenmerken van Lac Bay in kaart gebracht. Een van de doelen een diepgaande data-analyse om inzicht te krijgen in de hydrodynamica van het mangrovesysteem. Er is gekeken naar de voortplanting van de vloedgolf, relaties tussen de waterstanden en watersnelheden en naar de getijdenasymmetrie. Vervolgens werd een numeriek model ontwikkeld om de invloed van kreken op de getijdenuitwisseling te kwantificeren en om het effect van kreekherstel op de getijdenuitwisseling te onderzoeken. Om de getijwisseling te kwantificeren is de verblijftijd van het water in Awa di Lodo berekend, dat de tijd die nodig is (in dagen) voordat de getijwisseling het totale watervolume van Awa di Lodo volledig heeft vervangen.

Resultaten

Uit de verkregen data blijkt dat de dagelijkse vloedgolf een verwaarloosbare vertraging heeft in het open water van Lac Bay. In Awa di Lodo wordt het hoogwater gemiddeld meer dan vier uur later bereikt dan in de open baai. Tijdens springtij is het getijverschil in het open water groot genoeg om een ​​stijgende trend in het waterpeil in Awa di Lodo te creëren. Het waterpeil in Awa di Lodo daalt weer wanneer het getijverschil afneemt bij opeenvolgende doodtij. Stroomsnelheden in de kreken zijn vooral afhankelijk van het waterpeilverschil tussen het open water en Awa di Lodo. In de kreken worden zowel eb- als vloed-dominante pieksnelheidsasymmetrieën waargenomen. De waargenomen vloed-dominante asymmetrie in de getijdenduur in Awa di Lodo geeft aan dat de stroming tussen de mangrovebomen door tijdens hoogwater verantwoordelijk is voor de snelle stijging van het waterpeil in Awa di Lodo. Tijdens eb zijn juist de kreken verantwoordelijk voor de uitstroom en de daling van het waterpeil in Awa di Lodo.

Het hydrodynamische model toonde aan dat kreken een significante invloed hebben op de getijdenuitwisseling van het open water in Lac Bay naar Awa di Lodo (Tabel 1). Een nieuwe kreekverbinding met Awa di Lodo, ​​bij voorkeur door verlenging van de kreek door het midden van het mangrovesysteem, blijkt het meest efficiënt te zijn om de getijdenuitwisseling te vergroten. Ook werd geconcludeerd dat de verbreding van de kreken, de verdieping van de kreken of de uitbreiding van het oostelijke krekenstelsel een beperkt effect op de getijdenuitwisseling zou hebben. Daarom is aangetoond dat kreekherstel een effectieve maatregel is om de getijdenuitwisseling in het mangrovebos van Lac Bay te vergroten.

Tabel 1: Getijdenuitwisseling, verblijftijd en de verhouding van de verblijftijd van elk van de scenario’s ten opzichte van het referentiescenario. Roodgekleurde rijen duiden op een afname van de getijwisseling en blauwgekleurde rijen duiden op een toename van de getijwisseling. Een donkerdere tint impliceert een grotere afname/toename

Impact op de toekomst

De data-analyse en het ontwikkelde hydrodynamische model zullen belangrijke instrumenten zijn voor de Mangrove Maniacs om beslissingen te nemen over waar nieuwe kreken te openen en om de impact van hun werk te bestuderen. Door meer inzicht te krijgen in de hydrodynamica van Lac Bay zal het herstel van het mangrovebos effectiever worden en zal daarmee de ecologische waarde van het gebied vergroten.

More info in the Dutch Caribbean Biodiversity Database

Published in BioNews 57.

Nederlands below.

Since 2020, the Mangrove Maniacs have planted over 1500 mangroves along the southwest coast of Bonaire. A new collaborative project with Van Hall Larenstein University of Applied Sciences monitored and mapped these newly planted mangroves. A healthy fringing mangrove forest will provide new habitat, nursery, and foraging grounds as well as a vital line of coastal defense for the southern wetlands.

Red mangrove. Photo credit: Jasper Raijmakers

IMPORTANCE OF MANGROVES

Worldwide, mangroves become more important each day due to the threats of climate change and sea level rising. Unfortunately, Bonaire is no exception to these threats. Mangroves provide multiple ecosystem goods and services (EGS). One of the main EGS is coastal protection due to their ability to attenuate waves, prevent erosion and increase sedimentation. Furthermore, they are important for their ability to store blue carbon, which is carbon stored in coastal and marine ecosystems. Mangroves sequestrate and store more carbon per unit area than tropical rainforests due to their woody prop roots and dense above and belowground biomass. Also, they have a high biodiversity, serve as a fish and bird nursery, and provide opportunities for ecotourism.

RESEARCH

Recently, Jasper Raijmakers, an undergraduate from the International Forest and Nature Management program of Van Hall Larenstein University of Applied Sciences, worked with the Mangrove Maniacs to map and monitor the planting sites along the southwest coast, as well as compare and evaluate two mangrove restoration techniques. For all large planting sites, the numbers of alive, dead and tagged red and black mangrove outplants were counted in a grid and presented in a heat map (an example can be seen below).

To compliment the maps, the success rate of the standard outplanting mangrove restoration technique was compared against the thesis work of student Shamyi Lanjouw, a WUR MSc Forest and Nature Conservation student, who was conducting her thesis on mangrove restoration with the use of BESE-elements®. BESE-elements® are biodegradable 3D structures that offer structural stability for intertidal vegetation. Interestingly, using both techniques found high survival rates and statistically speaking there was no significant difference between the relative growth rates between the two methods. The implications of this show that, in this particular case, investing in additional restoration material is not more effective than using traditional methods.

IMPACT ON FUTURE

These maps will be a vital management tool for mangrove restoration in the future. Using these maps, land area managers can quickly access an overview of the large planting sites, as well as have information needed to support monitoring of the outplants, track the project’s progress, as well as aid in identifying future planting sites. In addition, these maps will provide helpful visuals for publications and social media of the Mangrove Maniacs. A healthy fringing mangrove forest will provide the first line of coastal defense along the southern wetlands. Buffering against rising sea levels, worsening storms and erosion, these mangroves will protect the fragile salt pans and lakes located throughout the south. Furthermore, by providing a physical buffer between land and sea, this will also help mitigate human pressure along the south, also serving to protect the iconic nearshore coral reefs within this area.

Example heat map for Red Slave outplanting site.

For more information you can find the full reports of Jasper Raijmakers and Shamyi Lanjouw using the links below.

Lanjouw, S. 2022. Testing a biodegradable engineering product for mangrove restoration along a high wave-energy coastline. Wageningen University and Research. Thesis Report.

Raijmakers, J.R. 2022. Map mangrove planting sites and compare and evaluate mangrove restoration techniques. Van Hall Larenstein, University of Applied Sciences. Thesis Report.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Nieuw onderzoek naar mangroverestauratie voor Bonaire

Sinds 2020 hebben de Mangrove Maniacs meer dan 1500 mangroven geplant langs de zuidwestkust van Bonaire. In een nieuw samenwerkingsproject met Hogeschool Van Hall Larenstein zijn deze nieuw aangeplante mangroven gemonitord en in kaart gebracht. Een gezond mangrovebos aan de zuidwestkust zal nieuwe leefgebieden, kraamkamers en foerageergebieden creëren. Net zoals een vitale kustverdedigingslinie voor de zuidelijke wetlands.

BELANG VAN MANGROVEN

Wereldwijd worden mangroven elke dag belangrijker door de dreigingen veroorzaakt door klimaatverandering en zeespiegelstijging. Helaas is Bonaire geen uitzondering op deze bedreigingen. Mangroven leveren meerdere diensten. Een van de belangrijkste dienst is kustbescherming doordat ze golven dempen, erosie voorkomen en sedimentatie vergroten. Bovendien zijn ze belangrijk voor het vastleggen van CO2. Mangroven leggen meer CO2 vast dan tropische regenwouden vanwege hun houtachtige luchtwortels en dichte boven- en ondergrondse biomassa. Ze hebben een hoge biodiversiteit, dienen als broedplaats voor vogels en habitat voor juveniele vissen. Ook bieden ze kansen voor ecotoerisme.

ONDERZOEK

Onlangs heeft Jasper Raijmakers, een student van de opleiding Internationaal Bos- en Natuurbeheer van Hogeschool Van Hall Larenstein, samen met de Mangrove Maniacs gewerkt aan het in kaart brengen en monitoren van de mangroven langs de zuidwestkust, en het vergelijken en evalueren van twee mangroverestauratie technieken. Voor alle grote aanplantgebieden werden de aantallen levende, dode en gemonitorde rode en zwarte mangroven geteld in een raster en weergegeven in een hittekaart.

Als aanvulling op de kaarten werd het succespercentage van de standaard uitplantingstechniek voor mangroveherstel vergeleken met de scriptie van student Shamyi Lanjouw, een WUR MSc-student Bos- en natuurbescherming, die haar scriptie uitvoerde over mangroveherstel met behulp van BESE-elementen®. BESE-elementen® zijn biologisch afbreekbare 3D-structuren die structurele stabiliteit bieden voor inter-getijdenvegetatie. Bij beide technieken werden hoge overlevingspercentages gevonden. Statistisch gezien was er geen significant verschil tussen de relatieve groeisnelheden tussen de twee methoden. Dus in dit specifieke geval investeren in aanvullend restauratiemateriaal is niet effectiever dan het gebruik van traditionele methoden.

IMPACT OP DE TOEKOMST

Deze kaarten zullen in de toekomst een essentieel beheersinstrument zijn voor het herstel van mangroven. Met behulp van deze kaarten hebben beheerders snel toegang tot een overzicht van de grote aanplantgebieden, evenals informatie die nodig is om het monitoren van de mangroven te ondersteunen, de voortgang van het project te volgen en te helpen bij het identificeren van toekomstige aanplantgebieden. Bovendien zullen deze kaarten nuttige beelden bieden voor publicaties en sociale media van de Mangrove Maniacs. Een gezond mangrovebos langs de zuidwestkust zal de eerste kustverdedigingslinie vormen langs de zuidelijke wetlands. Deze mangroven bufferen tegen stijgende zeespiegels, extremere stormen en erosie. Hierdoor zullen de kwetsbare zoutpannen en meren in het zuiden worden beschermd. Deze fysieke buffer zal ook dienen als bescherming van de iconische koraalriffen in dit gebied.

Voor meer informatie kunt u de volledige scripties van Jasper Raijmakers en Shamyi Lanjouw vinden via onderstaande links.

Lanjouw, S. 2022. Testing a biodegradable engineering product for mangrove restoration along a high wave-energy coastline. Wageningen University and Research. Thesis Report.

Raijmakers, J.R. 2022. Map mangrove planting sites and compare and evaluate mangrove restoration techniques. Van Hall Larenstein, University of Applied Sciences. Thesis Report.

Published in BioNews 55.

Part of the larger The impacts of climate change on Bonaire (2022-present) report available here.
 

Summary

Coastal hazards pose a significant threat to small islands, especially in combination with Sea Level Rise (SLR). Currently, the small Caribbean island of Bonaire is poorly protected against coastal flooding and there is a lack of local knowledge on potential adaptation options and their benefits and trade-offs. This study aims to fill this gap by evaluating how different coastal adaptation options to protect Bonaire are valued, considering economic, social, environmental, and technical criteria. This is evaluated using a participatory Multi-Criteria Analysis (MCA) that includes key stakeholders through semistructured interviews and the use of an online questionnaire. A wide variety of coastal adaptation options, ranging from grey infrastructure to softer Nature-based Solutions (NbS), is assessed based on an interdisciplinary set of 10 different criteria, providing a holistic view of the consequences of each option. The results show that NbS, especially mangrove restoration, and spatial zoning measures are overall perceived to be most beneficial. The least favourable adaptation strategies include the construction of any type of seawall and doing nothing. While an MCA does not lead to a final perfect solution, it does provide valuable comparative information about potential future adaptation strategies for Bonaire, which can be used to aid policy makers in the decision-making process. Moving forward, it is important to further strengthen the results of this study by conducting additional quantified analyses, including an evaluation of the spatial suitability of specific measures or combinations of measures. Moreover, to ensure public support for any final policy decisions, regardless of the specific measures that a

EXECUTIVE SUMMARY

The southern wetlands of Bonaire represent a unique environment for the island. Consisting of a wide variety of habitat types including caves, karsts, dry tropical forests, coastal areas, salt pans and mangroves. The Ramsar site Pekelmeer lies completely in this area, as well as a small portion of the buffer zone of the Ramsar site Lac Bay.

Culturally, a number of Bonaire’s historic monuments and tributes to its past can be found as you drive around the perimeter, from ruins of old salt pans to the remains of slave huts and gravestones. Maintaining and respecting these sober reminders of Bonaire’s history is vital to ensuring the sacrifices of the enslaved populations are not forgotten. It would be impossible to separate the historic and cultural identity of Bonaire from this area.

Economically the southern wetlands represent commercial opportunities for salt extraction by Cargill Salt Works as well as a significant driver of tourism, whether it is history enthusiasts, cyclists, kiteboarders, recreational fishers, scuba divers or bird watchers.

The cultural and economic value of this area is only surpassed by its environmental value. The southern wetlands are recognized internationally as an Important Bird Area (IBA), as a site of regional importance by the Western Hemisphere Shorebird Reserve Network, as an area important for sea turtle nesting and as a Ramsar site. The Ramsar site Pekelmeer, which encompasses most of the southern portion of the wetlands, is critical to a number of threatened, endangered or keystone species. Pekelmeer offers a much-needed rest stop for a number of migratory bird species while also serving as an important breeding ground for the Caribbean Flamingo and five different tern species. Furthermore, the southern wetlands constitute most of the natural habitat of the rare and endemic Bonaire Sabal Palm.

This management plan offers a description of the southern wetlands (chapter 1), a legal and legislative overview (chapter 2), a description of resources and utilities (chapter 3), an explanation of the spatial development plan (chapter 4), an overview of conservation target habitats (chapter 5), an analysis of threats and issues (chapter 6), an outline of management actions and strategies (chapter 7), and provides recommendations for the management plan evaluation and review (chapter 8). Conserving this unique wetland will be a major challenge. A critical first step is to designate Pekelmeer as a protected area under island and national legislation, and appoint a management authority.

Abstract

The mangrove forest in Lac Bay, Bonaire, experiences a die-off of trees in its northern area (Awa di Lodo). This die-off is caused by a combination of hypersaline conditions, long inundation periods and excess sedimentation. It is expected that an increase in the tidal exchange between Lac Bay and Awa di Lodo will decrease the mangrove stressors in Awa di Lodo creating improved environmental conditions for mangroves to grow. The tidal exchange consists of flow through the vegetated forest (sheet flow) and through the creeks (creek flow). Awa di Lodo has two main creeks connections to the forest fringe, the eastern and the western creek system. Due to mangrove roots growing into the creeks in combination with sedimentation, the creeks eventually close off and thereby reduce the creek flow. The Mangrove Maniacs are restoring the creeks in Lac Bay to improve environmental conditions for mangroves and they want a better understanding of the impacts of their work. This study aims to create more insight into the tidal-induced hydrodynamic processes in Lac Bay and the contribution of creeks in the mangrove forest to the tidal exchange.

During a field campaign from January to March 2022 field data were collected on flow velocities, water levels and topographic characteristics of Lac Bay. The field campaign spanned three spring-neap tidal cycles. The analysis of the gathered data was combined with a literature study to investigate the hydrodynamic characteristics in the area. Based on the data from the field campaign, a hydrodynamic model (Delft3D) was built to analyse the effects of tidal creeks restoration on flow velocities, tidal exchange and water levels of Awa di Lodo.

The field measurements show that the tidal wave is diurnal and has a negligible delay propagating through the open water of Lac Bay. In Awa di Lodo, high water is reached on average more than four hours later than in the open bay. During spring tide, the tidal range in the open water is sufficiently large to create an increasing trend in the water level in Awa di Lodo. The water level lowers again when the tidal range decreases during neap tide. Flow velocities in the creeks mainly depend on the water level difference between the open water and Awa di Lodo, meaning that larger water level differences induce larger flow velocities. In addition, the western creek connecting the bay with Awa di Lodo shows a strong flood dominant peak velocity asymmetry, while the eastern creek varies from marginally flood dominant during spring tides, to strongly ebb dominant during neap tide. A flood dominant tidal duration asymmetry in Awa di Lodo indicates that sheet flow during high tides is responsible for the fast increase of the water level in Awa di Lodo while during low tides the creeks are responsible for the outflow.

The hydrodynamic model simulations of the tidal dynamics in Lac Bay replicate the magnitude of the measured flow velocities in the creeks of Lac Bay. The model does not show the measured ebb flow in the western and centre creek. Water levels in Awa di Lodo are modelled well, except for an overestimation of low water levels and an overestimation of the water level increase. It was found that creeks have a significant influence on the tidal exchange between the open water and Lac Bay. The model showed that the creation of a new creek connection to Awa di Lodo, either by extending the centre creek or by creating a new creek, is found to be the most efficient to increase the tidal exchange. It was concluded that the widening of the creeks, deepening of the creeks or extension of the eastern creek system would have a limited effect on the tidal exchange. Creek restoration is shown to be an effective measure to increase the tidal exchange in the mangrove forest of Lac Bay.

The Global Mangrove Alliance’s recent report on the State of the World’s mangroves served as a call to action for mangrove conservation and restoration projects.  Although many of the trends centered around mangroves have looked bleak, new research shows that these areas are highly restorable meaning quick action can have significant, positive effects.

Global Mangroves

Mangroves are vital ecosystems providing coastal defense against sea level rise and worsening storms, creating critical habitats including nursery and breeding grounds, and can serve as carbon sinks making them a vital link in achieving net-zero carbon emissions by 2050.  It is estimated that nearly 15% of the world’s mangroves can be found between North and South America, mostly within the Caribbean. Unfortunately, many of the world’s mangroves have been lost or are severely degraded due to coastal development, the expansion of shrimp farming and human pollution.

Red Mangrove. Photo credit: Christian König

Luckily the Global Mangrove Alliance has been tracking the state of the world’s mangroves since it’s creation in 2018.  Through influencing local policies and public awareness on the importance of these habitats, there has already been some improvements in trends.  Overall, they found that the rate of mangrove loss has slowed worldwide since 2016. Furthermore, nearly 42% of all remaining mangroves are within protected areas. A number of recent projects have also demonstrated that mangrove area loss is highly restorable, meaning it’s not too late to save these critical ecosystems.

Dutch Caribbean Mangroves

Within the Dutch Caribbean, four of the islands have mangrove forests: St. Maarten, Aruba, Curacao, and Bonaire.  Of these, Bonaire has the largest of the mangrove forests, of which, nearly all fall within the designated National Marine Park. STINAPA along with other local NGOs have been diligently working to restore these mangrove areas. In fact, one of these restoration projects recently received international recognition with an IUCN BEST 2.0+ grant which funds restoration, reforestation, and scientific monitoring efforts on Bonaire through February 2023.  Additionally, groups such as the Mangrove Maniacs dedicate countless volunteer hours maintaining important water circulation channels to ensure the mangroves of Lac Bay stay healthy and thriving.

Call to Action

Red Mangrove. Photo credit: Marjolijn Lopes Cardozo

There is an urgent need to understand the extent of local mangrove areas and preserve and restore where possible. Governments need to include mangrove management into policy and planning. The private sector can benefit by recognizing mangroves as an investment opportunity, through options such as carbon markets, blue bonds and insurance-based investments. NGO’s and local groups can work to increase awareness and spearhead projects.  Academia and research communities can prioritize projects which help improve available data and modeling tools. Lastly, you, the individual can be involved by advocating for mangroves by spreading knowledge and looking for opportunities to get involved.

Want to get involved?

This Sunday, October 3rd, the Mangrove Maniacs of Bonaire will be hosting a mangrove outplanting event.  Volunteers will be planting mangroves along the southern coast to increase the natural mangrove fringing forest of this area.  These fringing forests are vital for minimizing coastal erosion and serving to protect this area from increased storm activity. Learn more by following along on the Mangrove Maniacs’ Facebook page.

You can find a link to the full State of the World’s Mangroves using the DCBD button below.

https://www.dcbd.nl/document/state-worlds-mangroves-2021

Article published in BioNews 47