Meeuwsen, A.J.

In augustus 2011 is er op Bonaire onderzoek gedaan naar de manier waarop de exploitatie van een rioolstelsel en een rioolwaterzuiveringsinstallatie op een verantwoorde manier kan plaatsvinden. Dit onderzoek is door de Stichting ABC Advies uitgevoerd op verzoek van USONA, die ter plaatse dit project begeleidt en de financiering ervan bewaakt namens de EU. Het onderzoek is uitgevoerd door lezing van een groot aantal publicaties van verschillende aard. Voor zover deze van belang zijn, zijn deze genoemd in dit rapport. Naast lezing van documenten is het bezoek ter plaatse en de diverse gesprekken met direct verantwoordelijken zoals bestuurders, medewerkers van USONA en anderen betrokkenen van grote waarde voor de beeldvorming van de onderzoeker geweest. In de bijlagen bij dit rapport is een lijst van gevoerde gesprekken opgenomen1 . De kern van de onderzoeksuitkomst is dat het hebben van een rioolstelsel en een zuivering voor Bonaire van onschatbare waarde is, maar dat door het Openbaar Lichaam Bonaire nog veel keuzes moeten worden gemaakt alvorens een heffingenstelsel operationeel is. In het rapport worden daarvoor enkele richtinggevende mogelijkheden geschetst. De bijkomende problematiek van een tijdelijke afvalwaterzuivering die een nogal permanent karakter heeft gekregen is complicerend, ook voor de dekking van de exploitatielasten, maar maakt geen onderdeel uit van de onderzoeksvraag. Dit geldt eveneens voor het vraagstuk van het beheer van de zuivering. Ook dat onderwerp, hoewel het zeker raakvlakken heeft met de exploitatiekosten en dus ook het tarief, kan –vanwege de onzekerheid over de uitkomst van dit vraagstuk- geen onderdeel uitmaken van dit rapport. Bij dit rapport is een opzet gemaakt voor een kostenoverzicht van de jaarlijkse exploitatielasten van het ‘Bonaire Sewerage and Sanitation Project’. De onderzoeksperiode van ruim 1 week is niet voldoende om deze cijfers ook zonder nader onderzoek en overleg met (technisch en financieel) ter plaatse deskundigen over te nemen. De opzet biedt naar de mening van onderzoeker wel een aanzienlijk beter inzicht dan tot nu voorhanden was. Vanaf het moment dat het Bestuurscollege en de Eilandraad enkele, in deze rapportage genoemde, keuzes hebben gemaakt is het (nog) verder uitwerken van de exploitatiebegroting en het tarievenstelsel aan de orde. Ook kan dan de benodigde regelgeving worden opgesteld. Het zou, vanwege het grote belang dat met het slagen van dit project is gemoeid, naar de mening van onderzoeker een goede vervolgstap zijn dat de uitkomsten van deze rapportage met direct betrokkenen op het Bonaire worden besproken. Daarbij wordt gedacht aan de DROB, het hoofd financiën en andere betrokkenen. Indien nodig kan dan verfijning plaatsvinden.